Cúng tổ nghề gốm: Ngày tốt, Mâm cúng & Văn khấn CHI TIẾT
Cúng tổ nghề gốm không chỉ là một nghi lễ truyền thống, mà còn là một sinh hoạt tâm linh sâu sắc của bất kỳ ai đã trót nên duyên với Đất và Lửa. Cúng giỗ tooe nghề là dịp quan trọng để các nghệ nhân, chủ lò và người thợ gốm bày tỏ lòng thành kính, tri ân các bậc Thánh Sư đã khai sáng, truyền dạy để làm nên “hồn” của gốm sứ.
Với hơn nhiều năm đồng hành cùng các nghi lễ, Đồ Cúng Tâm Linh thấu hiểu mong cầu của gia chủ về một nghi lễ cúng giỗ tổ nghề gốm trang trọng, đúng cách, để cầu cho lửa nghề luôn rực cháy, tay nghề ngày thêm tinh xảo và công việc làm ăn hanh thông, thuận lợi.
Nội dung bài viết
Giỗ tổ nghề gốm là ngày nào?
Không giống như một số ngành nghề khác có ngày giỗ tổ cố định, ngày giỗ tổ nghề gốm sứ thường có sự khác biệt tùy thuộc vào truyền thống và điển tích của từng địa phương, từng làng nghề. Tuy nhiên, có một số thời điểm chính mà các làng gốm thường tổ chức nghi lễ này.
- Ngày 10 tháng Giêng Âm lịch: Là thời điểm khá phổ biến được nhiều xưởng gốm lựa chọn để làm lễ cúng giỗ tổ nghề. Nghi lễ này thường được kết hợp với việc cúng khai xuân đầu năm, cúng vào ngày này là để cầu mong một năm mới quốc thái dân an, công việc sản xuất, kinh doanh gốm sứ trong năm được thuận buồm xuôi gió, làm ăn phát đạt và gặp nhiều may mắn.
- Ngày 9 và 10 tháng 7 Âm lịch: Đây là ngày giỗ tổ nghề gốm truyền thống và trang trọng nhất tại Làng gốm Thanh Hà (Hội An, Quảng Nam). Đây là một trong những làng nghề gốm sứ lâu đời và nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Vào những ngày này, các nghệ nhân và người dân trong làng cùng nhau tổ chức lễ cúng rất lớn để tưởng nhớ công ơn các bậc tiền nhân.
- Các ngày cúng tạ ơn khác: Ngoài hai thời điểm chính trên, một số xưởng gốm hoặc gia đình làm nghề gốm còn thực hiện lễ cúng tạ ơn vào dịp cuối năm, thường là khoảng ngày 22 hoặc 23 tháng Chạp Âm lịch. Đây là lễ tạ ơn Tổ nghề đã che chở, phù hộ cho công việc của xưởng, của gia đình được suôn sẻ trong suốt một năm qua.
Tổ nghề gốm là ai?
Tổ nghề là danh xưng tôn kính dành cho vị sáng lập, có công truyền dạy và phát triển ngành nghề thủ công. Đối với nghề gốm, tùy theo mỗi làng nghề như Bát Tràng, Chu Đậu, Thanh Hà, Lái Thiêu (Bình Dương)… sẽ có những giai thoại và thờ phụng các vị Tổ nghề khác nhau.
Một số tài liệu ghi lại Tổ nghề gốm sứ Việt Nam là Lã Vọng (Khương Tử Nha), một số nơi lại thờ Đào Cam Mộc. Riêng tại làng gốm Bát Tràng nổi tiếng, các nghệ nhân lại tôn thờ ba vị Thần gồm: Hứa Vĩnh Kiều, Đào Trí Tiến và Lưu Phong Tú. Dù thờ vị nào, nghi lễ cúng tổ nghề gốm đều thể hiện sâu sắc lòng thành kính và biết ơn của hậu thế.
Tìm hiểu thêm về lễ cúng Tổ các ngành nghề kỹ thuật:
Mâm cúng tổ nghề gốm gồm những gì?
Theo quan niệm của người xưa, mâm cúng tổ nghề gốm không bắt buộc phải quá cầu kỳ, mâm cao cỗ đầy, mà quan trọng nhất là phải thể hiện được lòng thành, sự sạch sẽ và trang trọng. Tùy thuộc vào điều kiện của xưởng, của gia chủ mà có thể linh hoạt chuẩn bị mâm cúng chay hoặc mâm cúng mặn.
Mâm cúng mặn tổ nghề gốm
Nếu gia chủ chuẩn bị lễ vật mặn, mâm cúng thường bao gồm các món truyền thống như:
- 1 con gà trống luộc (để nguyên con, biểu trưng cho sự đủ đầy) hoặc 1 khoanh giò heo.
- 1 đĩa xôi (thường là xôi gấc, xôi đỗ xanh) hoặc 1 chiếc bánh chưng.
- 1 bát chè (chè trôi nước, chè đậu…).
- Rượu trắng (khoảng 0.5 lít), trà (1 ấm trà pha sẵn), nước lọc (1 chai sạch).
- (Tùy chọn) Một số gia đình, xưởng lớn có thể chuẩn bị thêm các món mặn khác như canh măng, nem rán…
Mâm cúng chay tổ nghề gốm
Đối với các gia chủ chọn cúng chay để mong cầu sự thanh tịnh, mâm cúng có thể chuẩn bị:
- Các loại bánh kẹo chay truyền thống (bánh oản, bánh khảo, bánh đậu xanh…).
- Chè, xôi chay (xôi vò, xôi đỗ…).
- Một số món chay thanh đạm khác được chế biến tinh khiết, sạch sẽ.
Lễ vật chung, cơ bản
Dù cúng mặn hay chay, mâm cúng tổ nghề gốm không thể thiếu các lễ vật chung sau:
- Trái cây: Nên chuẩn bị mâm ngũ quả (5 loại quả) với màu sắc tươi tắn, tượng trưng cho Ngũ hành.
- Hoa cúng: Nên chọn các loại hoa mang ý nghĩa tốt đẹp như hoa cúc vàng, hoa huệ ta, hoa đồng tiền. Cách thức cắm hoa để bàn thờ cũng cần sự trang trọng, thể hiện lòng thành. Theo người xưa, không nên dùng các loại hoa không thanh khiết để dâng cúng.
- Vàng mã: Bao gồm tiền vàng, thỏi vàng, quần áo… đặc trưng dùng trong lễ cúng Tổ nghề.
- Lễ vật khác: Nhang rồng phụng, 1 cặp đèn cầy, 1 đĩa trầu cau,1 đĩa muối và 1 đĩa gạo.
Bài văn khấn cúng tổ nghề gốm sứ đầy đủ
Dưới đây là bài văn khấn cúng tổ nghề gốm trang trọng, chuẩn xác. Gia chủ có thể tham khảo và sử dụng đọc trong lễ cúng tổ nghề gốm:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy Tổ sư nghề gốm, các vị thần linh cai quản đất và lửa.
Hôm nay, ngày … tháng … năm …, tín chủ con là …, ngụ tại …
Thành tâm sắm sửa lễ vật, dâng hương hoa, kính dâng lên tổ nghề, bày tỏ lòng tri ân.
Nguyện cầu tổ nghề phù hộ cho chúng con làm ăn phát đạt, sản phẩm bền đẹp, kinh doanh thuận lợi, không gặp sự cố.
Cúi mong tổ nghề chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Hướng dẫn cách cúng tổ nghề gốm tại xưởng
Để nghi lễ cúng tổ nghề gốm diễn ra trang trọng và đúng nghi thức, gia chủ nên thực hiện theo các bước cúng dưới đây:
Chuẩn bị trước khi cúng tổ nghề gốm
Trước khi tiến hành lễ cúng giỗ tổ nghề gớm, công tác chuẩn bị trước khi cúng là vô cùng quan trọng. Gia chủ cần:
- Vệ sinh: Lau dọn kỹ lưỡng, giữ sạch sẽ khu vực bàn thờ Tổ nghề, toàn bộ không gian xưởng gốm, đặc biệt là nơi đặt lò nung.
- Chuẩn bị lễ vật: Tất cả lễ vật dâng cúng phải được chuẩn bị đầy đủ, đảm bảo còn tươi, sạch sẽ. Bày biện các lễ vật lên mâm cúng một cách gọn gàng, trang trọng.
- Trang phục: Gia chủ (thường là chủ xưởng, chủ lò) hoặc người đại diện đứng cúng phải tắm rửa sạch sẽ, thay trang phục chỉnh tề, lịch sự để thể hiện sự tôn kính.
Để hiểu rõ hơn về nghi lễ cúng Tổ nghề các ngành khác, bạn có thể tham khảo:
Các bước tiến hành nghi lễ cúng tổ nghề gốm
- Bước 1: Bày trí mâm cúng: Gia chủ đặt mâm cúng tại bàn thờ Tổ nghề tại vị trí trang trọng nhất trong xưởng. Sắp xếp lễ vật cân đối Gà luộc (hoặc món mặn/chay chính) đặt ở giữa, hoa quả đặt ở hai bên, các lễ vật như nhang, đèn, rượu, trà, nước sạch nên đặt ở phía trước.
- Bước 2: Lên đèn và nhang: Vào giờ Hoàng đạo đã chọn thường là buổi sáng, gia chủ tiến hành thắp đèn cầy (nến). Sau đó, thắp nhang, vái 3 vái để xin phép chư vị Thần linh và Tổ nghề gốm.
- Bước 3: Đọc văn khấn: Người chủ lễ đứng nghiêm trang trước bàn thờ, chắp tay và bắt đầu đọc bài văn khấn cúng tổ nghề gốm một cách to, rõ ràng, rành mạch và quan trọng nhất là phải thành tâm.
- Bước 4: Tuần rượu/trà: Trong khi cúng, gia chủ thường thực hiện 3 lần rót rượu (hoặc trà), gọi là 3 tuần rượu. Lần đầu rót khi bắt đầu đọc văn khấn, lần thứ hai sau khi đọc văn khấn xong, và lần thứ ba là trước khi làm lễ tạ.
- Bước 5: Lễ tạ và hóa vàng: Gia chủ chờ cho nhang tàn khoảng 2/3 (hoặc khi đã hết 1 tuần nhang), sau đó vái 3 vái để tạ lễ. Tiếp theo, xin phép hạ lễ vật vàng mã và đem đi hóa (đốt) ở khu vực sạch sẽ, thoáng đãng.
- Bước 6: Thụ lộc: Sau khi hóa vàng xong, gia chủ xin phép hạ mâm cúng. Lộc cúng này nên được chia sẻ cho toàn bộ thợ, nhân công trong xưởng để cùng nhau thụ hưởng, cầu mong sự gắn kết và cùng nhận may mắn từ Tổ nghề.
Những lưu ý quan trọng khi cúng giỗ tổ nghề gốm
Để buổi lễ cúng tổ nghề gốm diễn ra suôn sẻ và thể hiện đúng sự tôn kính, gia chủ nên lưu ý một số điều sau đây:
- Điều quan trọng nhất khi cúng bái là lòng thành tâm, lễ vật không cần mâm cao cỗ đầy nhưng phải sạch sẽ, tươm tất.
- Trong suốt quá trình diễn ra lễ cúng, nên giữ không khí trang nghiêm tại bàn thờ Tổ nghề, lò gốm và xưởng sản xuất.
- Theo quan niệm dân gian, gia chủ không nên nếm thử đồ cúng trước khi lễ cúng kết thúc và hạ lễ.
- Trong khi cúng, mọi người nên tránh nói chuyện ồn ào, đùa giỡn hoặc cãi vã tại khu vực hành lễ.
Tham khảo thêm nghi lễ cúng Tổ cho các ngành nghề thủ công, làm đẹp:
Cúng tổ nghề gốm là một nghi thức mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, là cách để các nghệ nhân, thợ thủ công bày tỏ lòng biết ơn và giữ gìn “lửa” nghề truyền thống. Hy vọng những hướng dẫn trên sẽ giúp gia chủ thực hiện nghi lễ một cách trọn vẹn. Nếu gia chủ cần tư vấn chi tiết hơn về lễ vật hoặc có nhu cầu đặt mâm cúng tổ nghề trọn gói chuẩn lễ nghi, hãy liên hệ với Công ty CP DV Đồ Cúng Tâm Linh qua website để được hỗ trợ tận tâm.
Chat now
