Cúng động thổ gà trống hay mái? [GIẢI ĐÁP]

Câu hỏi “cúng động thổ gà trống hay mái” là băn khoăn của rất nhiều gia chủ. Theo quan niệm tâm linh của người Việt, Đồ Cúng Tâm Linh khuyên gia chủ nên ưu tiên chọn gà trống để dâng cúng. Gà trống tượng trưng cho sự khởi đầu mạnh mẽ, may mắn và có khả năng xua đuổi tà khí, giúp cho công trình được bình an, thuận lợi. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết lý do, cách chọn, cách luộc và các câu hỏi thường gặp.

Ý nghĩa của gà trống trong lễ cúng động thổ

Trong nghi lễ động thổ, việc lựa chọn lễ vật mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đối với gà cúng, gà trống luôn là lựa chọn được ưu tiên hàng đầu và gần như là bắt buộc trong các nghi lễ cúng đất đai quan trọng, mang tính chất khởi đầu.

Gà trống là linh vật quen thuộc trong văn hóa của người Việt, biểu tượng cho những phẩm chất tốt đẹp và là cầu nối tâm linh giữa thế giới trần gian và thần linh. Trong lễ động thổ, gà cúng động thổ là gà trống mang những ý nghĩa đặc biệt sau:

• Tượng trưng cho sự khởi đầu mới, tốt đẹp: Tiếng gáy vang dội của gà trống vào mỗi sớm mai được xem là dấu hiệu của một ngày mới bắt đầu, xua tan đêm tối và đón chào ánh bình minh. Dâng cúng gà trống mang ý nghĩa cầu mong một sự khởi đầu mới mẻ, rực rỡ và tràn đầy sinh khí cho công trình.
• Xua đuổi tà khí, mang lại bình an: Theo quan niệm dân gian, chiếc mào đỏ tựa như ánh mặt trời, mang dương khí mạnh mẽ, có khả năng xua đuổi tà ma và những điều xui rủi. Việc cúng gà trống trên mảnh đất sắp xây dựng được cho là để thanh tẩy âm khí, trấn giữ sự bình an, bảo vệ cho công trình và những người thợ thi công.
• Cầu mong sự sung túc, thịnh vượng: Hình ảnh gà trống khỏe mạnh, oai vệ với dáng đi vững chãi còn là biểu tượng của sự sung túc và thịnh vượng. Dâng lễ vật này lên các vị Thần linh, Thổ Địa là lời cầu nguyện cho cuộc sống ấm no, làm ăn phát đạt tại ngôi nhà mới.

Tại sao nên cúng gà mà không cúng vịt?

Theo quan niệm dân gian, gà (đặc biệt là gà trống) tượng trưng cho sự tinh khôi, cao ráo, tiếng gáy vang xa, gọi mặt trời (biểu tượng của dương khí). Ngược lại, vịt thường gắn liền với mặt nước, hình ảnh chậm chạp, tiếng kêu “cạp cạp” bị cho là không may mắn (ám chỉ sự “lẹt đẹt”). Vì vậy, trong một nghi lễ cần sự khởi đầu nhanh chóng, thuận lợi, người ta không nên dùng vịt.

Cúng động thổ gà mái có được không?

Trên thực tế, gà mái thường tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở, ấm no (thường dùng trong cúng Mụ, thôi nôi). Tuy nhiên, trong các nghi lễ mang tính chất khai báo, khởi đầu quan trọng như động thổ, người ta rất hiếm khi dùng gà mái.

Lễ động thổ cần dương khí mạnh mẽ để trấn áp long mạch, và gà trống làm tốt vai trò này hơn. Do đó, việc dùng gà mái không bị xem là “cấm kỵ” tuyệt đối, nhưng Đồ Cúng Tâm Linh khuyên gia chủ không nên dùng, hãy cố gắng chuẩn bị gà trống để nghi lễ được trang trọng và đúng chuẩn nhất.

Hướng dẫn cách chọn gà trống cúng động thổ

Sau khi đã xác định phải cúng gà trống, việc lựa chọn một con gà cúng đẹp và đúng chuẩn là vô cùng quan trọng để thể hiện lòng thành kính. Gia chủ nên dựa vào những tiêu chí sau:

• Loại gà: Nên ưu tiên chọn gà trống ta (gà ri, gà tre) vì loại gà này có vóc dáng cân đối, da vàng óng và thịt thơm ngon sau khi luộc.
• Độ tuổi: Nên chọn gà trống tơ (gà giò), loại mới tập gáy, cựa vừa nhú. Điều này tượng trưng cho sự khởi đầu mới mẻ, tinh khiết, thay vì gà trống quá già, hung dữ.
• Đặc điểm: Mào gà phải to, đỏ tươi, thẳng đứng. Lông bóng mượt, áp sát thân. Đôi chân vàng óng, da chân căng bóng. Gà phải nhanh nhẹn, mắt sáng, không ủ rũ.
• Trọng lượng: Trọng lượng lý tưởng nhất là từ 1.5kg – 2kg, vừa vặn để bày biện trên mâm cúng sao cho đẹp mắt.
• Nguồn gốc: Tốt nhất, gia chủ nên mua gà còn sống về tự làm thịt (theo cách mổ moi) để đảm bảo sự tinh khiết của lễ vật. Nếu mua gà làm sẵn, phải chọn nơi uy tín và dặn kỹ mổ moi.

Cách chuẩn bị và luộc gà cúng động thổ đẹp mắt, trang nghiêm

Chuẩn bị gà cúng không chỉ là làm chín mà còn là một nghệ thuật để tạo ra lễ vật trang nghiêm và đẹp mắt.

1. Gà cúng động thổ mổ moi hay mổ phanh?

Đồ Cúng Tâm Linh khẳng định, gà cúng động thổ bắt buộc phải mổ moi. Đây là cách mổ rạch một đường nhỏ dưới bụng gà để lấy nội tạng mà vẫn giữ nguyên hình dáng con gà. Tuyệt đối không nên mổ phanh (xẻ cả ức gà) vì sẽ làm gà bị biến dạng, mất đi sự trang trọng, vẹn toàn của lễ vật.

2. Cách tạo dáng gà cúng (chầu cánh tiên)

Để tạo dáng gà “chầu cánh tiên” đẹp mắt, gia chủ dùng dây lạt hoặc chỉ thực phẩm buộc cố định 2 cánh gà vào phần lưng. Tiếp theo, nhẹ nhàng bẻ 2 chân gà vào sát đùi và nhét vào trong bụng, dựng thẳng cổ gà lên, có thể dùng xiên tre nhỏ để cố định.

3. Bí quyết luộc gà cúng da vàng óng, không bị nứt

Gia chủ nên đặt gà vào nồi sâu lòng, đổ nước lạnh ngập thân gà rồi mới bắc lên bếp. Cho vào vài lát gừng, hành tím để gà thơm. Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa, luộc thêm 15-20 phút (tùy gà to hay nhỏ) rồi tắt bếp, đậy vung ngâm thêm 10 phút.

Vớt gà ra, ngâm ngay vào một thau nước đá lạnh khoảng 5-10 phút để da gà săn chắc, giòn và không bị nứt. Để gà có màu vàng óng đẹp mắt, bạn hãy giã nát một củ nghệ tươi, vắt lấy nước cốt rồi trộn với một ít mỡ gà đã thắng. Dùng cọ phết đều hỗn hợp này lên khắp mình gà khi còn ấm.

4. Bộ lòng (mề, gan, tim) của gà xử lý thế nào?

Bộ lòng (tim, gan, mề) sau khi làm sạch, gia chủ nên luộc chín. Sau đó, bày ra một đĩa nhỏ riêng và đặt trang trọng bên cạnh đĩa gà cúng. Không nên nhét lại vào bụng gà sau khi luộc vì vừa không đảm bảo vệ sinh, vừa không trang trọng khi dâng lễ.

Hướng dẫn cách bày biện gà cúng động thổ trên mâm lễ

1. Gà cúng động thổ quay ra hay quay vào?

Đây là một chi tiết quan trọng. Khi đặt gà cúng lên mâm lễ, gia chủ nên đặt đầu gà quay về phía đất sẽ động thổ hoặc hướng về phía công trình xây dựng. Ý nghĩa là xin phép Thổ Công, Thần linh cai quản khu đất và cầu mong các Ngài phù hộ cho công việc hanh thông. Một số quan niệm khác cho rằng nên quay đầu gà vào bát hương, nhưng trong lễ động thổ ngoài trời, việc quay về hướng công trình vẫn phổ biến và đúng ý nghĩa hơn.

2. Vị trí đặt gà cúng trên mâm lễ

Gà cúng luộc là lễ vật mặn chính và quan trọng nhất trong mâm cúng động thổ. Vì vậy, đĩa gà nên được đặt ở vị trí trung tâm, trang trọng nhất của mâm cúng, ngay phía trước bát hương (nếu cúng trong nhà) hoặc ở giữa mâm lễ (nếu cúng ngoài trời).

3. Gà cúng có cần ngậm hoa hồng không?

Việc cho gà cúng ngậm một bông hoa hồng (thường là hoa hồng đỏ) chủ yếu để tăng tính thẩm mỹ, làm cho lễ vật thêm phần trang nghiêm, rực rỡ. Theo Đồ Cúng Tâm Linh, điều này không bắt buộc về mặt lễ nghi. Nếu gia chủ không chuẩn bị kịp hoa thì cũng không ảnh hưởng đến tính linh thiêng của nghi lễ.

Cách xử lý gà cúng động thổ sau khi cúng xong

Nhiều người thắc mắc gà cúng động thổ có ăn được không. Câu trả lời là ăn được, đây chính là lộc của Thần linh ban cho. Gia chủ, người nhà và cả đội thợ thi công nên cùng nhau thụ lộc ngay tại nơi cúng (nếu có thể). Theo quan niệm xưa, việc cùng nhau ăn uống vui vẻ giúp tăng sự gắn kết, hòa thuận, cầu mong công trình diễn ra suôn sẻ, an toàn.

Gà cúng sau khi hạ lễ có thể chặt ra và ăn bình thường, không có kiêng kỵ đặc biệt, nhưng nên ăn với thái độ trân trọng, không nên bỏ thừa mứa.

Giải đáp các thắc mắc thường gặp về gà cúng động thổ

1. Cúng sửa nhà có cần gà cúng như động thổ xây mới không?

Nếu sửa chữa nhỏ trong nhà (sơn phết, thay gạch nền) thì không cần. Tuy nhiên, nếu sửa chữa lớn, có đập phá, thay đổi kết cấu (đặc biệt là khu bếp, mái nhà, đập tường), thì nên làm lễ cúng sửa nhà. Nghi lễ này tương tự lễ động thổ và cũng nên có gà cúng để trình báo Thổ Công, Long Mạch, xin phép được tu sửa, tránh mạo phạm.

2. Lỡ làm gà rách da, gãy chân khi luộc thì có cúng được không?

Lễ vật dâng cúng Thần linh cần sự vẹn toàn, chỉn chu nhất. Nếu gà bị rách da quá lớn hoặc gãy chân, gãy cổ trong lúc làm, điều này thể hiện sự không trọn vẹn. Theo người xưa, gia chủ không nên dùng lễ vật này. Nếu chỉ bị rách một vết rất nhỏ, có thể châm chước, nhưng tốt nhất vẫn là chuẩn bị một con gà khác để lễ cúng được hoàn hảo.

3. Có thể dùng gà luộc sẵn/thay thế bằng lễ vật khác không?

Gia chủ không nên dùng gà luộc sẵn ở chợ vì thường là mổ phanh, không đảm bảo vệ sinh, không phải gà trống tơ và không rõ nguồn gốc. Nếu trường hợp bất khả kháng không tìm được gà trống, gia chủ có thể thay thế bằng một miếng thịt lợn ba chỉ luộc vuông vức (tượng trưng cho Thổ – đất). Tuy nhiên, gà trống vẫn là lễ vật chuẩn nhất.

4. Cúng động thổ cần chuẩn bị thêm những gì?

Ngoài gà cúng là lễ vật chính, một mâm cúng động thổ đầy đủ thường cần có:

• Trái cây cúng động thổ
• Hoa cúng động thổ
• Xôi chè cúng động thổ
• Bộ tam sên
• Vàng mã cúng động thổ
• Gạo, muối, trà, rượu, nước, trầu cau,…

Tham khảo ngay các mâm cúng động thổ của Đồ Cúng Tâm Linh

-22%

Mâm Cúng Động Thổ Món Chay DTHOC-01

9.840.000 ₫ Giá gốc là: 9.840.000 ₫.7.644.000 ₫Giá hiện tại là: 7.644.000 ₫.

-26%

Mâm Cúng Động Thổ An Khang CDT-AK

2.900.000 ₫ Giá gốc là: 2.900.000 ₫.2.144.000 ₫Giá hiện tại là: 2.144.000 ₫.

-23%

Mâm Cúng Động Thổ Thịnh Vượng CDT-TV

7.500.000 ₫ Giá gốc là: 7.500.000 ₫.5.752.000 ₫Giá hiện tại là: 5.752.000 ₫.

-17%

Mâm Cúng Động Thổ Thịnh Soạn CDT-TS

8.300.000 ₫ Giá gốc là: 8.300.000 ₫.6.876.000 ₫Giá hiện tại là: 6.876.000 ₫.

Tóm lại, để trả lời cho câu hỏi “cúng động thổ gà trống hay mái“, Đồ Cúng Tâm Linh khẳng định gia chủ nên chọn gà trống để nghi lễ được trang trọng và đúng chuẩn phong thủy nhất. Việc chuẩn bị một con gà chỉn chu thể hiện lòng thành kính và là bước khởi đầu vững chắc, mang niềm tin về sự may mắn, bình an cho công trình.

Nếu gia chủ bận rộn, cần một mâm cúng động thổ, đầy đủ lễ vật kèm theo bài cúng động thổ chuẩn lễ nghi, hãy liên hệ với Công ty CP DV Đồ Cúng Tâm Linh để được tư vấn tận tình và chu đáo.