Lễ cúng gác đòn dông: Sắm lễ, văn khấn & thủ tục ĐẦY ĐỦ

Trong quá trình xây dựng một ngôi nhà, dù là nhà phố, biệt thự hay nhà mái thái, thanh đòn dông (xà gồ nóc) được ví như “xương sống” quyết định sự vững chãi của toàn bộ công trình. Chính vì vậy, lễ cúng gác đòn dông là nghi thức vô cùng quan trọng mà gia chủ không thể lơ là.

Để giúp gia chủ chuẩn bị tươm tất, Đồ Cúng Tâm Linh xin chia sẻ hướng dẫn chi tiết về cách sắm lễ, bài văn khấn và những thủ tục chuẩn phong thủy trong bài viết dưới đây.

Ý nghĩa tâm linh của lễ cúng gác đòn dông (Thượng Lương)

Lễ gác đòn dông còn có tên gọi trang trọng khác trong Hán Việt là Lễ Thượng Lương (“Thượng” là trên, “Lương” là xà nhà). Đây là nghi thức báo cáo với Thần linh, Thổ địa về việc ngôi nhà đã hoàn thành phần khung xương cơ bản và chuẩn bị bước vào giai đoạn lợp mái.

Theo quan niệm của người xưa, cúng gác đòn dông không chỉ để cầu mong quá trình thi công phần mái diễn ra an toàn, tránh mưa bão, tai nạn lao động mà còn mang ý nghĩa trấn trạch. Một nghi lễ suôn sẻ được tin rằng sẽ giúp gia chủ an cư lạc nghiệp, con cháu trong nhà được che chở, tránh khỏi những điều xui rủi hay bệnh tật.

Hướng dẫn chọn ngày giờ làm lễ gác đòn dông

Việc chọn ngày lành tháng tốt để thực hiện nghi lễ là yếu tố tiên quyết. Ngày giờ cúng phải hợp với tuổi của gia chủ (hoặc người được mượn tuổi làm nhà) để kích hoạt vượng khí.

Theo các chuyên gia phong thủy, khi xem ngày đổ mái nhà và cất nóc, gia chủ nên lưu ý những nguyên tắc sau:

• Nên chọn: Các ngày Hoàng Đạo, giờ Đại Cát, ngày có các sao tốt như Sinh khí, Lộc mã chiếu mệnh.
• Nên tránh: Các ngày đại kỵ trong dân gian như ngày Tam Nương (mùng 3, 7, 13, 18, 22, 27 âm lịch), ngày Nguyệt Kỵ (mùng 5, 14, 23 âm lịch), ngày Thọ Tử, Sát Chủ hay Dương Công Kỵ Nhật.

Mỗi năm và mỗi tuổi sẽ có những ngày tốt xấu khác nhau. Vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia phong thủy để chọn được khung giờ chính xác nhất cho nghi lễ quan trọng này.

Mâm lễ cúng gác đòn dông gồm những gì?

Để thể hiện lòng thành kính với các chư vị Thần linh, gia chủ cần chuẩn bị mâm lễ cúng gác đòn dông đầy đủ và trang trọng. Tùy theo phong tục từng vùng miền (Bắc – Trung – Nam) mà lễ vật có thể thay đổi đôi chút, nhưng về cơ bản sẽ bao gồm các phần sau:

Lễ vật mặn và bộ Tam sên

• Gà luộc: Nên chọn gà trống thiến, luộc cánh tiên, da vàng óng, dáng đẹp thể hiện sự uy nghiêm. Theo phong tục, gà cúng nên đặt quay đầu vào bát hương với tư thế “con gà biết kêu, con gà biết gáy, đang chầu”.
• Bộ Tam sên: Bao gồm 1 miếng thịt ba chỉ luộc (đại diện cho Thổ), 3 con tôm hoặc 1 con cua (đại diện cho Thủy), 1 quả trứng vịt luộc (đại diện cho Thiên). Bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn về ý nghĩa của bộ tam sên là gì để chuẩn bị cho đúng.
• Xôi: Thường dùng xôi gấc (màu đỏ tượng trưng cho may mắn) hoặc xôi đậu xanh, xôi chè.

Lễ vật tâm linh và vàng mã

• Hương (nhang), đèn cầy (nến) hoặc đèn dầu.
• Trầu cau: Chuẩn bị 5 lá trầu, 5 quả cau tết đẹp hoặc 1 đĩa trầu cau đã têm cánh phượng.
• Giấy tiền vàng mã: Bao gồm vàng hoa, tiền lễ và bộ quần áo Quan Thần Linh (màu đỏ, đầy đủ mũ, hài, kiếm trắng). Gia chủ có thể tham khảo thêm về bộ vàng mã cúng động thổ và xây dựng để sắm cho đầy đủ.

Đặc biệt không thể thiếu trong lễ cúng gác đòn dông: Một tấm vải lụa đỏ (dùng để bọc hoặc treo lên thanh đòn dông).

Các vật phẩm khác

• Mâm ngũ quả: Chọn 5 loại trái cây tươi, tròn đầy, màu sắc rực rỡ (như thanh long, mãng cầu, xoài, cam, táo…). Tương tự như khi chọn trái cây cúng động thổ, bạn cần tránh dùng quả dập nát hay có gai nhọn.
• Hoa tươi: Nên dùng 9 bông hoa hồng đỏ hoặc hoa cúc vàng, hoa đồng tiền. Việc chọn hoa cúng động thổ hay cất nóc đều cần ưu tiên hoa tươi, lâu tàn.
• Gạo hũ, muối hũ, nước sạch.
• Rượu trắng, trà (chè khô), 1 bao thuốc lá.

Bài văn khấn gác đòn dông 

Dưới đây là nội dung bài văn khấn đổ mái nhà và Thượng Lương được sử dụng phổ biến. Gia chủ (hoặc người mượn tuổi) cần tắm gội sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề và đọc với giọng to, rõ ràng, thành tâm:

Hướng dẫn thực hiện nghi lễ cúng gác đòn dông

Để buổi lễ diễn ra trang nghiêm và đúng trình tự, gia chủ nên thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị và bày trí
Đặt bàn cúng ở vị trí trung tâm của ngôi nhà, tốt nhất là ở khu vực tương ứng dưới vị trí sẽ gác thanh đòn dông chính. Bày biện lễ vật gọn gàng, đẹp mắt.

Bước 2: Tiến hành nghi lễ
Đến giờ hoàng đạo, gia chủ (người chủ lễ) thắp nhang, vái lạy 4 phương 8 hướng rồi quay vào mâm cúng đọc văn khấn. Trong lúc này, đội thợ và những người xung quanh nên giữ trật tự, trang nghiêm.

Bước 3: Thực hiện gác đòn dông
Sau khi hết tuần hương, gia chủ xin phép hóa vàng. Ngay lúc này, giờ đẹp đã điểm, bác thợ cả hoặc người chủ lễ sẽ tiến hành đặt thanh đòn dông vào vị trí. Một nghi thức quan trọng là dùng tấm lụa đỏ quấn quanh hoặc treo lên đòn dông. Màu đỏ tượng trưng cho hỷ khí, giúp trấn áp tà khí và mang lại may mắn cho ngôi nhà mới.

Bước 4: Thụ lộc
Sau khi hoàn tất việc gác đòn dông, gia chủ hạ lễ. Phần gạo và muối sẽ được rải ra xung quanh khu đất (lưu ý rải ra ngoài đường hoặc đất trống, không rải ngược vào trong nhà) để tán lộc cho các vong linh, mong họ không quấy phá.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về lễ cúng gác đòn dông

Trong quá trình tư vấn cho khách hàng, Đồ Cúng Tâm Linh thường nhận được những câu hỏi rất thực tế liên quan đến các tình huống đặc biệt khi làm lễ. Dưới đây là giải đáp từ góc độ chuyên gia:

Thủ tục mượn tuổi gác đòn dông như thế nào?

Trong trường hợp gia chủ không được tuổi xây nhà và đã nhờ người khác đứng tên động thổ, thì đến lễ Thượng Lương, người được mượn tuổi cũng phải là người thực hiện nghi lễ.

• Người được mượn tuổi sẽ thay mặt gia chủ dâng hương, đọc văn khấn và chỉ đạo việc gác đòn dông.
• Gia chủ và các thành viên trong gia đình nên lánh mặt (đi ra khỏi khu vực thi công) khoảng 15 – 30 phút. Sau khi nghi lễ cúng gác đòn dông hoàn tất thì mới quay trở về. Việc này nhằm đảm bảo tính phong thủy trọn vẹn cho ngôi nhà.

Xem thêm chi tiết về các thủ tục liên quan đến mượn tuổi:

• Bài văn khấn và bài cúng động thổ mượn tuổi chính xác nhất
• Hướng dẫn trả lễ mượn tuổi làm nhà khi công trình hoàn thiện

Đòn dông có được chĩa sang nhà hàng xóm không?

Đây là điều đại kỵ trong xây dựng. Dân gian quan niệm, nếu đầu đòn dông của nhà này chĩa thẳng vào cửa hoặc ban thờ của nhà đối diện sẽ gây ra “xung sát”, mang lại điều không may cho nhà hàng xóm.

Để giữ tình làng nghĩa xóm và tuân thủ phong thủy, khi gác đòn dông, cần bọc kín hai đầu bằng vải đỏ hoặc tấm tôn để hóa giải sát khí.

Phụ nữ và người có tang có nên tham gia?

Theo quan niệm xưa, lễ cất nóc là sự kiện trọng đại cần nhiều dương khí. Do đó, phụ nữ đang mang thai hoặc những người trong gia đình đang có tang (cả nam và nữ) thường được khuyên nên tránh mặt trong giờ làm lễ để không ảnh hưởng đến vận khí của công trình.

Lễ cúng gác đòn dông không chỉ là một thủ tục tâm linh mà còn là liệu pháp tinh thần giúp gia chủ vững tâm hơn trong hành trình xây dựng tổ ấm. “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, sự chuẩn bị chu đáo ngày hôm nay sẽ là nền tảng cho cuộc sống an yên sau này. Sau khi hoàn thiện ngôi nhà, đừng quên chuẩn bị cho lễ cúng về nhà mới thật tươm tất để bắt đầu cuộc sống mới viên mãn.

Nếu gia chủ quá bận rộn với công việc giám sát thi công và không có thời gian chuẩn bị lễ vật, Công ty CP DV Đồ Cúng Tâm Linh luôn sẵn sàng hỗ trợ. Chúng tôi cung cấp mâm cúng động thổ trọn gói, đầy đủ lễ vật chuẩn phong thủy, giúp nghi lễ của bạn diễn ra trang trọng và suôn sẻ nhất.