Bắt miếng đầy tháng: Bài thơ, nghi thức khai hoa cho bé

Bắt miếng đầy tháng hay khai hoa đầy tháng là một nghi lễ truyền thống quan trọng trong ngày cúng đầy tháng. Nghi thức diễn ra sau khi thực hiện cúng Mụ và đọc bài văn khấn trong lễ đầy tháng nhằm thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm và những ước mong tốt đẹp của gia đình dành cho bé. Đọc bài viết dưới đây của Đồ Cúng Tâm Linh để hiểu thêm thông tin chi tiết nhé!

1. Ý nghĩa bài thơ bắt miếng đầy tháng

Bài bắt miếng đầy tháng

Nội dung bài thơ bắt miếng khai hoa đầy tháng cho bé như sau:

“ Mở miệng ra cho có bông, có hoa,

Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,

Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,

Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.”

Phân tích ý nghĩa của bài thơ mở miệng ra cho có bông có hoa

Bài thơ dân gian trong nghi thức bắt miếng đầy tháng là một truyền thống lâu đời của người Việt, chứa đựng bài học sâu sắc về giá trị của lời ăn tiếng nói và cách ứng xử trong đời sống. Dưới đây là ý nghĩa chi tiết từng câu thơ:

 Mở miệng ra cho có bông, có hoa

Câu thơ mở đầu với hình ảnh “bông, hoa”  biểu tượng của vẻ đẹp và sự tinh túy. Đây là lời chúc mong bé nói những lời hay ý đẹp, như những đóa hoa rực rỡ, khiến người nghe cảm thấy vui vẻ, dễ chịu. Trong văn hóa Việt, lời nói dịu dàng, lịch sự được ví như hoa, mang lại sự hài hòa và tạo niềm vui cho mọi người xung quanh.

 Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ

Lời chúc này trong nghi thức bắt miếng đầy tháng nhấn mạnh giá trị của lời nói trong việc xây dựng tình cảm. Mong bé biết nói những lời chân thành, tử tế để được mọi người yêu mến, trân trọng và luôn nhớ đến. Trong đời sống, lời nói khéo léo là sợi dây kết nối cảm xúc tạo nên những mối quan hệ bền chặt, ấm áp.

Mở miệng ra cho có bạc, có tiền

Từ lời ăn tiếng nói, con có thể gặt hái may mắn và tài lộc. Trong khai hoa đầy tháng, câu thơ này khẳng định lời nói không chỉ ảnh hưởng đến tình cảm mà còn liên quan đến sự nghiệp. Một người biết ăn nói khéo léo, thông minh sẽ dễ dàng giành được sự tin cậy, từ đó mở ra cơ hội phát triển và thành công trong công việc.

Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến

Câu thơ cuối đề cao giá trị của tình làng nghĩa xóm, một nét đẹp trong văn hóa Việt. Lời chúc mong bé lớn lên biết cư xử hòa nhã, lễ phép để được mọi người xung quanh yêu thương, giúp đỡ. Khi con sống chan hòa, con sẽ tạo nên một môi trường sống an yên, gắn kết và đầy nghĩa tình.

Lưu ý: Bài thơ bắt miếng đầy tháng không nhất thiết phải đúng 4 câu. Mỗi nơi có thể đọc khác nhau, nhưng đều mang ý nghĩa chúc bé khỏe mạnh, may mắn.

2. Cách khai hoa đầy tháng cho bé trai và bé gái

Sau khi thực hiện nghi thức cúng đầy tháng xong, gia đình cần chuẩn bị một nhánh hoa điệp hoặc hoa sạch khác như hoa hồng, hoa cúc, hoa sen để thực hiện nghi thức bắt miếng. Tiến hành các bước sau đây để thực hiện khai hoa cho bé:

• Bước 1: Để bắt đầu lễ bắt miếng đầy tháng, phụ huynh đặt bé giữa mâm cúng hoặc bế bé trên tay.    
• Bước 2: Tiến hành thắp hương, rót trà và khấn xin phép các bậc thần linh trước khi tiến hành nghi lễ khai hoa.
• Bước 3: Phụ huynh nhẹ nhàng vẩy nhành hoa qua miệng bé và đọc to câu chúc:

“ Mở miệng ra cho có bông, có hoa,

Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,

Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,

Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.”

• Bước 4: Kết thúc bài thơ khai hoa đầy tháng, phụ huynh đưa bé đến trước bàn lễ, chắp tay bé lại và vái ba lần, như lời cảm tạ và mong được thần linh phù hộ để bé lớn lên khỏe mạnh, bình an.

Ngoài ra, họ hàng có thể gửi lời chúc tốt lành, cầu mong bé hay ăn chóng lớn, ngoan ngoãn và khỏe mạnh. Người lớn thường lì xì cho bé như một cách “lấy hên” để gửi gắm yêu thương và may mắn đầu đời.

Xem chi tiết nghi thức khai hoa tại video:

3. Một số câu hỏi thường gặp khi bắt miếng đầy tháng

Có nhất thiết phải “Bắt miếng” trong lễ đầy tháng

Nghi thức “bắt miếng đầy tháng” không bắt buộc, gia đình có thể linh hoạt tổ chức hoặc giản lược sao cho phù hợp với từng phong tục địa phương.

Theo chuẩn phong tục, bắt miếng là một nghi thức không thể thiếu và khuyến khích thực hiện trong lễ cúng đầy tháng để giữ trọn giá trị truyền thống.

Ai sẽ là người khai hoa đầy tháng cho bé?

Nghi lễ thường được thực hiện bởi ông bà hoặc người lớn tuổi có phúc đức trong gia đình. Trong một số trường hợp, bố mẹ cũng có thể đảm nhận vai trò này. Điều quan trọng nhất là người “bắt miếng” cần giữ lòng thành, tâm thế vui vẻ và hiểu rõ nghi lễ, để trao gửi những lời chúc tốt đẹp đầu đời đến cho bé.

Có cần chọn ngày giờ tốt để bắt miếng đầy tháng không?

Không bắt buộc nhưng chọn giờ đẹp sẽ giúp lễ khai hoa thêm trọn vẹn và ý nghĩa. Ngày cúng thường tính theo cách tính ngày cúng đầy tháng, dựa trên nguyên tắc cúng đầy tháng nam trồi nữ sụt. Gia đình cũng cần cân nhắc cúng đầy tháng ở đâu để đảm bảo không gian thiêng liêng, phù hợp với nghi lễ. Dù chọn thời điểm nào, lòng thành tâm vẫn là yếu tố quan trọng nhất.

Có sự khác biệt giữa khai hoa đầy tháng cho bé trai và bé gái 

Thực tế thì không có sự khác biệt về nghi thức khai hoa hay bài thơ bắt miếng giữa bé trai và bé gái trong lễ đầy tháng. Cả hai đều sử dụng bài thơ truyền thống và động tác vẫy hoa để cầu chúc bé lớn lên khỏe mạnh, khéo léo và được yêu quý. 

Bắt miếng đầy tháng không chỉ là một nghi thức truyền thống mà còn là khoảnh khắc thiêng liêng, chứa đựng tình yêu thương và lời chúc phúc đầu đời dành cho bé. Nghi thức khai hoa đầy tháng không chỉ để phụ huynh gửi gắm tình yêu thương, cầu mong cho bé lớn lên khỏe mạnh, khéo léo, mà còn góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa Việt Nam. 

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về phong tục “bắt miếng đầy tháng”.  Hãy để Đồ Cúng Tâm Linh đồng hành cùng bạn, mang đến mâm cúng trọn gói, đúng nghi lễ, kèm những hướng dẫn chi tiết để giúp nghi thức đầy tháng của bé diễn ra chu đáo và trọn vẹn hơn.