“Cúng Mụ là gì?” Nghi lễ này có phức tạp không? Và quan trọng hơn, nó mang ý nghĩa gì cho con? Là một nét đẹp văn hóa giàu tình yêu thương, lễ cúng Mụ không chỉ là lời tạ ơn các đấng bề trên mà còn là lời nguyện cầu bình an cho con. Trong bài viết này, Đồ Cúng Tâm Linh sẽ cùng bạn giải đáp tất cả những thắc mắc đó một cách gần gũi và dễ hiểu nhất, giúp hành trình làm cha mẹ của bạn thêm phần trọn vẹn.
Nội dung bài viết
Lễ cúng Mụ là gì?
Cúng Mụ là một phong tục truyền thống lâu đời của người Việt, là nghi lễ cúng tạ ơn và cầu phúc tới 12 Bà Mụ. Theo quan niệm dân gian, đây là những vị Tiên nương được giao trọng trách thiêng liêng, phụ trách việc sinh nở và “nặn” ra hình hài cho mỗi đứa trẻ. Vì vậy, lễ cúng Mụ không chỉ đơn thuần là chuẩn bị một mâm cúng mụ đầy đủ, mà còn là một lời nguyện cầu, một giao ước tốt đẹp của gia đình với các đấng bề trên.
Mục đích chính của lễ cúng Mụ bao gồm:
- Tạ ơn: Bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến 12 Bà Mụ và 1 Bà Chúa đã có công tạo tác, che chở cho bé từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc chào đời bình an, “mẹ tròn con vuông”.
- Cầu mong: Gửi gắm những lời nguyện cầu tốt đẹp nhất, mong bé được khỏe mạnh, thông minh, may mắn và có một tương lai tươi sáng, rộng mở.
- Trình diện: Là dịp để gia đình chính thức báo cáo với ông bà tổ tiên về sự xuất hiện của một thành viên mới, xin tổ tiên phù hộ cho con cháu.
Ý nghĩa của lễ cúng Mụ trong văn hóa Việt
- Về mặt tâm linh: Lễ cúng Mụ là một điểm tựa tinh thần vững chắc, giúp cha mẹ cảm thấy an tâm hơn khi con mình được các đấng thiêng liêng bảo hộ, che chở.
- Về mặt gia đình: Đây là dịp để cả gia đình sum vầy trong các lễ cúng đầy tháng, cúng thôi nôi; ông bà, cha mẹ cùng nhau chia sẻ niềm vui và trách nhiệm trong việc nuôi dạy đứa trẻ, thắt chặt thêm tình cảm gia đình.
- Về mặt văn hóa: Thực hiện lễ cúng Mụ là một hành động “nhớ về cội nguồn”, một cách để gìn giữ và tiếp nối nét đẹp trong tín ngưỡng dân gian của dân tộc cho các thế hệ sau.
Các dịp lễ cúng Mụ quan trọng của bé
Tùy vào từng cột mốc phát triển của bé, gia đình sẽ tổ chức các lễ cúng Mụ với ý nghĩa riêng biệt.
Cúng Mụ trước sinh
Đây là lễ cúng được thực hiện trong thời gian mang thai, nhằm cầu xin các Bà Mụ che chở cho thai nhi được khỏe mạnh, phát triển tốt và giúp sản phụ có một kỳ sinh nở “mẹ tròn con vuông”, thuận lợi, bình an.
Cúng đầy cữ
Lễ cúng 7 ngày cho bé trai, 9 ngày cho bé gái, đây là nghi lễ đầu tiên, đánh dấu giai đoạn mẹ và bé đã vượt cạn thành công. Lễ cúng nhằm tạ ơn các Bà Mụ đã giúp “mẹ tròn con vuông” và cầu mong sức khỏe cho cả hai mẹ con. Ngoài ra, một số nơi còn cúng đầy cữ 3 tháng 10 ngày (100 ngày) cho bé.
Lễ cúng đầy tháng
Đây là nghi lễ tổ chức khi bé tròn 1 tháng tuổi, chính thức công nhận sự tồn tại của bé trong gia đình và dòng họ, đồng thời cũng đánh dấu việc người mẹ kết thúc thời gian ở cữ. Trong lễ này, gắn liền với nghi lễ đặc biệt là “bắt miếng đầy tháng” để gửi lời chúc tốt đẹp danh cho bé.
Cúng thôi nôi
Là lễ mừng sinh nhật đầu tiên của bé (khi bé 1 tuổi), cảm tạ các Bà Mụ đã che chở bé khỏe mạnh trong suốt một năm qua. Trong lễ này thường có thêm nghi thức “bốc đồ cúng thôi nôi” để dự đoán về sở thích, năng khiếu của bé trong tương lai.
Cúng căn
Lễ cúng căn được tổ chức ở những cột mốc khi bé được 3, 6, 9, 12 tuổi, nhằm tạ ơn và cầu xin các Bà Mụ tiếp tục che chở, dẫn dắt cho bé trên chặng đường phía trước.
Mâm lễ vật cúng Mụ gồm những gì?
Để chuẩn bị một mâm cúng mụ đầy đủ, gia đình cần lưu ý rằng quan trọng nhất là lòng thành, lễ vật không cần quá cầu kỳ nhưng phải được chuẩn bị sạch sẽ, tươm tất. Lễ vật gồm:
- Xôi, chè (12 phần nhỏ và 1 phần lớn)
- Gà luộc chéo cánh, vịt quay hoặc heo quay, biểu trưng cho sự đủ đầy, thịnh vượng.
- Mâm ngũ quả
- Hoa tươi
- Trầu cau têm cánh phượng (12 phần nhỏ và 1 phần lớn)
- Nhang, đèn (nến), gạo, muối, trà, rượu, nước.
- Bộ giấy cúng Mụ
Giải đáp các thắc mắc thường gặp khi cúng Mụ
Cúng Mụ theo ngày Âm hay Dương?
Theo truyền thống, các lễ cúng Mụ đều được tính theo lịch Âm để đảm bảo đúng với phong tục. Cách tính phổ biến là “gái lùi hai, trai lùi một” so với ngày sinh của bé.
Không cúng Mụ cho bé có sao không?
Đây là một tín ngưỡng dân gian, không phải là điều bắt buộc. Tuy nhiên, việc thực hiện các lễ cúng này là một cách ý nghĩa để cha mẹ thể hiện tình yêu thương với con và giữ gìn nét đẹp văn hóa của gia đình.
Ai là người thực hiện lễ cúng Mụ?
Ông bà, cha mẹ, hoặc những người lớn tuổi, có uy tín trong gia đình đều có thể đứng ra thực hiện lễ cúng, không nhất thiết phải mời thầy cúng.
Để biết thêm thông tin tiết về lễ cúng đầy tháng, thôi nôi hay cúng căn. Ba mẹ có thể tham khảo các bài viết liên quan sau:
- Cúng đầy tháng, thôi nôi 12 hay 13 bà Mụ? [GIẢI ĐÁP]
- Cúng đầy tháng, thôi nôi gà trống hay mái? [GIẢI ĐÁP]
- Cúng đầy tháng thôi nôi ở nhà thuê có được không? [GIẢI ĐÁP]
Hiểu rõ cúng Mụ là gì chính là thấu hiểu một nét văn hóa giàu tình yêu thương và lòng biết ơn của người Việt. Việc chuẩn bị một mâm cúng mụ trong các dịp cúng đầy tháng, cúng thôi nôi không phải là mê tín mà là một lời nguyện cầu tốt đẹp nhất, một hành trang tinh thần quý giá mà cha mẹ dành cho con trên những bước đường đầu tiên của cuộc đời.
Để tiết kiệm thời gian và đảm bảo một mâm cúng mụ chu toàn, đúng lễ nghi, nhiều gia đình hiện đại đã lựa chọn dịch vụ mâm cúng đầy tháng, mâm cúng thôi nôi trọn gói và mâm cúng căn trọn gói. Hãy để Đồ Cúng Tâm Linh được đồng hành cùng bạn trong những khoảnh khắc thiêng liêng này.