Hướng dẫn cúng lễ sang cát, văn khấn động thổ chuyển mộ

Lễ cúng bốc mộ (hay còn gọi là lễ cải táng, bốc mộ sang cát) là một nghi lễ vô cùng hệ trọng trong văn hóa tâm linh của người Việt. Đây là việc làm thể hiện lòng thành kính, hiếu thảo của con cháu đối với tổ tiên, những người đã khuất. Theo quan niệm xưa, việc thực hiện thủ tục di dời mộ đúng và đủ không chỉ giúp vong linh được an yên về “ngôi nhà mới”, mà còn giúp việc di dời mộ phần diễn ra suôn sẻ, gia đạo được bình an.

Bài viết này của Đồ Cúng Tâm Linh sẽ hướng dẫn chi tiết về mâm cúng, bài khấn chuyển mộ và các thủ tục cần thiết để gia chủ có thể thực hiện nghi lễ một cách trang trọng và vẹn toàn.

Hướng dẫn thực hiện lễ cúng bốc mộ (Thủ tục sang cát bốc mộ)

Để nghi lễ diễn ra thuận lợi, thủ tục sang cát bốc mộ theo quan niệm dân gian thường bao gồm các bước cơ bản sau. Gia chủ nên mời người có kinh nghiệm hoặc thầy cúng để được hướng dẫn chi tiết, tránh sai sót.

Bước 1: Chọn ngày giờ tốt (Xem ngày tốt chuyển mộ)

Gia chủ phải chọn ngày giờ Hoàng đạo, hợp tuổi với người đã khuất và trưởng nam trong nhà. Đặc biệt nên tránh các ngày xung khắc, ngày xấu (Tam Nương, Nguyệt kỵ, Sát chủ…). Thời điểm bốc mộ thường là từ cuối Thu đến trước ngày Đông Chí, khi thời tiết khô ráo, thuận lợi.

Bước 2: Thủ tục tại mộ cũ (Nơi động thổ)

• Sắp lễ: Bày biện mâm sắm lễ chuyển mộ đã chuẩn bị (chi tiết ở mục 3) một cách trang nghiêm ngay trước phần mộ.
• Thắp hương: Người đại diện (trưởng nam hoặc trưởng bối) thắp hương (có thể tham khảo cúng động thổ bao nhiêu cây nhang) và vái 3 lạy.
• Đọc văn khấn: Đọc bài văn khấn động thổ sang cát (bài khấn 4.1) một cách rõ ràng, mạch lạc và thể hiện sự thành tâm.
• Hóa vàng: Đợi hương tàn (khoảng 2/3), gia chủ vái tạ 3 vái, sau đó tiến hành hóa vàng mã, tờ sớ.
• Tiến hành động thổ: Sau khi hoàn tất nghi lễ cúng bốc mộ, gia chủ vái xin phép và bắt đầu công việc khai quật, di dời mộ phần.

Bước 3: Thủ tục tại nơi đặt mộ mới (Nơi an vị)

• Sắp lễ: Khi hài cốt được đưa đến nơi, gia chủ nhanh chóng bày biện mâm lễ tại vị trí huyệt mộ mới.
• Thắp hương và đọc văn khấn: Thắp hương và đọc bài văn khấn an vị mộ (bài khấn 4.2) để trình báo Thần linh và an vị vong linh.
• Hạ huyệt: Sau khi khấn vái, tiến hành các thủ tục hạ tiểu hoặc quách xuống huyệt một cách cẩn thận.
• Hoàn tất: Lấp đất và hoàn thiện mộ phần.
• Hóa vàng: Sau khi hương tàn, gia chủ cũng tiến hành hóa vàng mã để hoàn tất lễ an vị.

Chi tiết mâm cúng bốc mộ (Sắm lễ chuyển mộ)

Khi thực hiện lễ cúng, gia chủ cần hiểu rằng sẽ có hai nghi lễ chính tại hai địa điểm: Lễ xin phép tại mộ cũ và Lễ an vị tại mộ mới. Vì vậy, việc chuẩn bị mâm cúng động thổ (hay mâm sắm lễ chuyển mộ) cũng cần được tách bạch rõ ràng.

Mâm cúng động thổ tại mộ cũ (Lễ xin phép dời mộ)

Để chuẩn bị cho lễ cúng bốc mộ, một mâm lễ vật cúng động thổ đầy đủ nên bao gồm:

• Hoa cúng động thổ (thường nên chọn hoa cúc vàng).
• Trầu cau cúng động thổ (thường là 3 lá trầu và 3 quả cau đã têm sẵn).
• Một mâm Trái cây cúng động thổ (tùy chọn các loại quả theo mùa).
• Một mâm xôi chè cúng động thổ (có thể là xôi trắng hoặc xôi gấc).
• Một con gà cúng động thổ luộc nguyên con (gà trống, để nguyên mỏ, chân, buộc cánh tiên).
• Rượu trắng (1 chai) và 5 chén (hoặc 3 chén).
• Nước lọc (1 chai) và 3 ly.
• Một cặp nến hoặc đèn cầy (nên chọn màu đỏ).
• Vàng mã cúng động thổ chuyển mộ.
• Một ít muối và gạo (gia chủ có thể tìm hiểu gạo muối cúng động thổ xong làm gì để thực hiện cho đúng).
• Tờ sớ cúng xin phép dời mộ (ghi rõ thông tin).

Lễ vật cúng tại mộ mới (Lễ an vị mộ)

Sau khi hoàn tất việc bốc mộ sang cát và di chuyển đến nơi an táng mới, gia chủ cần tiến hành lễ an vị. Mâm cúng tại đây nhằm trình báo Thần linh tại đất mới và an vị cho vong linh. Về cơ bản, lễ vật cũng tương tự như mâm cúng tại mộ cũ. Gia chủ nên chuẩn bị hai mâm lễ riêng biệt để thể hiện lòng thành kính.

Bài văn khấn cúng động thổ chuyển mộ (Văn khấn bốc mộ cải táng)

Phần văn khấn chuyển mộ là vô cùng quan trọng. Đây là lời trình báo của con cháu đến các đấng bề trên. Đồ Cúng Tâm Linh xin chia sẻ 2 bài cúng chuyển mộ (văn khấn bốc mộ cải táng) chuẩn xác, tương ứng với 2 nghi lễ đã nêu.

Bài văn khấn xin dời mộ (Đọc tại mộ cũ)

Bài văn khấn an vị mộ (Đọc tại mộ mới)

Những lưu ý quan trọng khi cúng và thực hiện dời mộ

Để lễ cúng bốc mộ diễn ra trang nghiêm và tránh những điều sơ suất, gia chủ nên lưu ý một vài điểm quan trọng sau:

• Về thời điểm: Như đã nêu, việc xem tuổi sang cát bốc mộ và chọn ngày giờ là cực kỳ quan trọng. Việc di dời mộ (cải táng) thường nên thực hiện sau 3 năm kể từ ngày an táng, để đảm bảo hài cốt đã phân hủy hoàn toàn (tùy thuộc vào địa táng).
• Về nghi lễ: Gia chủ và những người tham gia nghi lễ nên ăn mặc trang nghiêm, sạch sẽ, thái độ thành tâm. Trong suốt quá trình làm lễ và khai quật, nên giữ không khí trang trọng, tránh nói chuyện ồn ào, đùa cợt.
• Về chuyên môn: Nếu gia đình chưa có kinh nghiệm, nên mời thầy cúng hoặc những bậc cao niên thông thạo nghi lễ để hướng dẫn, giám sát, tránh sai sót.
• Trường hợp đặc biệt: Đối với thủ tục di dời mộ vô chủ, quy trình thường phức tạp hơn và cần có sự cho phép của chính quyền địa phương cũng như một nghi lễ cúng đặc biệt.

Để nghi lễ thêm trang trọng, gia chủ có thể tham khảo thêm:

• Hướng dẫn trang trí bàn thờ gia tiên
• Ý nghĩa và cách cúng tết hàn thực (cũng liên quan đến việc tảo mộ)

Tóm lại, lễ cúng bốc mộ là một nghi lễ hệ trọng, thể hiện lòng hiếu kính của con cháu. Nếu gia chủ quá bận rộn hoặc lo lắng về việc chuẩn bị thiếu sót, mâm cúng động thổ của Đồ Cúng Tâm Linh luôn sẵn sàng tư vấn và cung cấp các dịch vụ mâm cúng trọn gói cho lễ cải táng, đảm bảo lễ nghi được cử hành một cách vẹn toàn và trang trọng nhất.