Tết diệt sâu bọ là gì? Nguồn gốc lễ diệt sâu bọ

Tết diệt sâu bọ là một dịp lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa người Việt. Không chỉ mnag ý nghĩa bảo vệ sức khỏe, thanh lọc cơ thể, ngày Tết này còn là lúc để thể hiện lòng biết ơn với thiên nhiên, chăm sóc mùa màng và vun đắp tình cảm gia đình.

Từ việc ăn rượu nếp lúc sáng sớm đến dâng mâm cúng tổ tiên, mỗi nghi lễ đều mang giá trị tâm linh sâu sắc, góp phần duy trì nếp sống hài hòa giữa con người và vạn vật. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu cách chuẩn bị Tết Diệt Sâu Bọ đúng phong tục – từ ý nghĩa cho đến cách cúng và chọn món lễ phù hợp – hãy cùng  Đồ Cúng Tâm Linh khám phá trong bài viết dưới đây.

Tết diệt sâu bọ là gì? 

Tết Diệt Sâu Bọ là một tên gọi là ngày lễ truyền thống của người Việt Nam.  Người Việt xưa quan niệm rằng, trong mỗi con người luôn tồn tại những “sâu bọ” – tượng trưng cho bệnh tật, khí độc, thói quen xấu…

Ý nghĩa tết diệt sâu bọ 

• Nông nghiệp: Bảo vệ vụ mùa, cầu mùa màng bội thu.
• Sức khỏe: Loại bỏ ký sinh trùng, phòng bệnh bằng thực phẩm chua, cay và lá thuốc.
• Văn hóa: Gắn kết gia đình, gìn giữ truyền thống.
• Tâm linh: Tri ân tổ tiên, xua đuổi tà ma.

Nguồn gốc lịch sử tết diệt sâu bọ

Tết Diệt Sâu Bọ bắt nguồn từ văn minh lúa nước, khi nông dân thực hiện nghi thức xua sâu bọ, bảo vệ vụ mùa. Người xưa tin sâu bọ trong cơ thể “ngoi lên” vào ngày này, cần ăn rượu nếp, hoa quả chua để diệt chúng. Phong tục cúng tổ tiên và hái lá thuốc cũng hình thành từ tín ngưỡng dân gian.

Tết diệt sâu bọ 2025 nhằm ngày mấy dương lịch 

Tết diệt sâu bọ 2025 thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 năm 2025 dương lịch, nhằm ngày 5 tháng 5 âm lịch năm Ất Tỵ. ​

Tết diệt sâu bọ ăn gì để thanh lọc cơ thể

• Rượu nếp: Làm từ gạo nếp lên men, được cho là “làm say” và tiêu diệt ký sinh trùng trong hệ tiêu hóa.
• Hoa quả chua: Mận, xoài xanh, sấu có vị chua, giúp kích thích tiêu hóa, loại bỏ vi khuẩn và ký sinh trùng.
• Bánh tro: Làm từ gạo nếp ngâm nước tro, có tính mát, hỗ trợ làm sạch đường ruột.
• Chè kê hoặc chè trôi nước: Có tác dụng thanh nhiệt, bổ sung năng lượng và hỗ trợ tiêu hóa.
• Thịt vịt: Tính hàn, giúp giải nhiệt và cân bằng cơ thể trong thời tiết nóng ẩm

Những hoạt động thường làm trong ngày lễ diệt sâu bọ

Cúng lễ tổ tiên:

• Chuẩn bị mâm cúng với rượu nếp, bánh tro, hoa quả (mận, xoài xanh), thịt vịt, chè kê hoặc chè trôi nước.
• Dâng cúng để cầu mong xua đuổi sâu bọ, bảo vệ mùa màng và gia đình bình an.
• Đặc biệt, gia chủ có thể cân nhắc thời điểm cúng Tết Đoan Ngọ vào giờ nào để chọn khung giờ linh thiêng, giúp việc cúng tổ tiên thêm phần linh nghiệm.

Ăn uống thanh lọc cơ thể:

• Ngay buổi sáng, ăn rượu nếp để diệt ký sinh trùng trong hệ tiêu hóa.
• Thưởng thức hoa quả chua (mận, xoài xanh, sấu), bánh tro, thịt vịt, chè kê hoặc chè trôi nước để thanh nhiệt, làm sạch đường ruột.

Hái lá thuốc: Vào đúng giờ Ngọ (12h trưa), người dân hái các loại lá như ngải cứu, sả, bạc hà vì tin rằng lúc này lá có dược tính cao, dùng để chữa bệnh hoặc xông nhà.

Treo lá trừ tà: Treo ngải cứu, lá bưởi hoặc lá sả trước cửa nhà để xua đuổi côn trùng và tà ma.

Bảo vệ trẻ em:

• Bôi vôi lên trán, tay trẻ em hoặc nhuộm móng tay bằng lá móng để phòng bệnh.
• Đeo bùa túi may bằng vải đỏ, chứa thảo dược, để trừ tà và bảo vệ sức khỏe.

Dọn dẹp và xông nhà: Quét dọn nhà cửa, đốt lá thơm (ngải cứu, sả) để đuổi côn trùng, làm sạch không gian sống.

Kiêng kỵ ngày diệt sâu bọ

• Không ăn thực phẩm ôi thiu hoặc để qua đêm
• Không để nhà cửa bừa bộn
• Không đi ra đồng hoặc hái lá trước giờ Ngọ
• Không nói lời tiêu cực hoặc cãi vã
• Không để trẻ em ra ngoài một mình
• Không vứt bỏ lá thuốc hoặc bùa tùy tiện

Những câu hỏi liên quan đến ngày giết sâu bọ

Tết Diệt Sâu Bọ tiếng Anh là gì?

Tết Diệt Sâu Bọ được dịch sang tiếng Anh là “Pest-Killing Festival” hoặc “Insect-Exterminating Festival”. Tên gọi này nhấn mạnh mục tiêu xua đuổi sâu bọ gây hại cho mùa màng và sức khỏe.

Tết Diệt Sâu Bọ tiếng Trung là gì?

Trong tiếng Trung, Tết Diệt Sâu Bọ có thể được gọi là “除虫节” (Chūchóng jié), nghĩa là “Lễ hội trừ côn trùng”. Tuy nhiên, tên gọi này không phổ biến ở Trung Quốc vì phong tục này chủ yếu mang nét đặc trưng của Việt Nam.

Lễ Diệt Sâu Bọ ở Việt Nam khác gì so với các nước Đông Á khác?

Tết Diệt Sâu Bọ là một phong tục đặc trưng của Việt Nam, gắn liền với văn hóa nông nghiệp lúa nước và tín ngưỡng dân gian. So với các nước Đông Á khác (như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), có một số điểm khác biệt:

Việt Nam:

• Thời gian: Diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch.
• Mục đích chính: Tập trung vào việc tiêu diệt sâu bọ gây hại cho mùa màng và ký sinh trùng trong cơ thể.
• Hoạt động đặc trưng: Ăn rượu nếp, bánh tro, hoa quả chua (mận, xoài xanh), thịt vịt; hái lá thuốc giờ Ngọ; treo ngải cứu, bôi vôi, đeo bùa cho trẻ em.
• Ý nghĩa: Kết hợp nông nghiệp (bảo vệ vụ mùa), sức khỏe (thanh lọc cơ thể), và tâm linh (tri ân tổ tiên, trừ tà).

Các nước Đông Á khác (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản):

• Trung Quốc: Không có phong tục riêng gọi là “Tết Diệt Sâu Bọ”. Một số nơi có tập tục treo ngải cứu hoặc uống rượu hùng hoàng vào tháng 5 âm lịch, nhưng không tập trung vào ý nghĩa diệt sâu bọ mà liên quan đến các truyền thuyết khác.
• Hàn Quốc: Có ngày Dano (mùng 5 tháng 5 âm lịch), nhưng tập trung vào cầu sức khỏe, tổ chức các trò chơi dân gian (đu dây, đấu vật) và ăn bánh gạo, không nhấn mạnh việc diệt sâu bọ.
• Nhật Bản: Không có lễ hội tương tự vào mùng 5 tháng 5 âm lịch. Một số phong tục liên quan đến trừ tà (như treo lá diệp hạ) xuất hiện vào các dịp khác, không liên quan đến diệt sâu bọ.

Điểm khác biệt chính:

• Việt Nam có các món ăn đặc trưng (rượu nếp, bánh tro, thịt vịt) và tập tục như bôi vôi, nhuộm móng tay, đeo bùa, mang tính địa phương rõ nét.
• Các nước Đông Á khác không có phong tục ăn uống hoặc nghi thức cụ thể để “diệt sâu bọ” trong cơ thể, và ý nghĩa nông nghiệp ít được nhấn mạnh hơn.

Diệt Sâu Bọ thắp hương gì?

Trong ngày Tết Sâu Bọ, người Việt thường thắp hương trầm hoặc hương nhang làm từ thảo mộc (như quế, hồi, đinh hương) để cúng tổ tiên và xua đuổi sâu bọ, tà khí. Hương thảo mộc được ưa chuộng vì mùi thơm tự nhiên giúp thanh lọc không gian, đuổi côn trùng. Số lượng hương thắp thường là 3 hoặc 5 nén, tượng trưng cho sự thành kính và cầu mong bình an.

Ngày Diệt Sâu Bọ có cần cúng không?

Theo truyền thống, cúng lễ là một phần quan trọng trong Tết Diệt Sâu Bọ, nhưng không bắt buộc. Ý nghĩa của việc cúng là:

• Tri ân tổ tiên: Dâng mâm cúng để bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình khỏe mạnh, mùa màng bội thu.
• Xua đuổi sâu bọ: Mâm cúng với rượu nếp, bánh tro, hoa quả, thịt vịt được tin là giúp xua đuổi sâu bọ và tà khí.
• Mâm cúng điển hình: Gồm rượu nếp, bánh tro, mận, xoài xanh, thịt vịt, chè kê hoặc chè trôi nước, đặt trên bàn thờ tổ tiên.

Tuy nhiên, ở một số gia đình hiện đại hoặc không theo tín ngưỡng, người dân có thể không cúng mà chỉ ăn các món truyền thống (rượu nếp, hoa quả chua) và thực hiện tập tục như hái lá thuốc, treo ngải cứu để giữ gìn phong tục.

Để thực hiện nghi lễ cúng, bạn nên chuẩn bị mâm cúng đầy đủ và đọc đúng văn khấn ngày Tết Đoan Ngọ để thể hiện lòng thành kính và cầu mong bình an cho cả gia đình.

Tết Diệt Sâu Bọ, việc thực hiện các hoạt động truyền thống không chỉ là để bảo vệ vườn cây mà còn là cơ hội thể hiện lòng tôn kính thiêng liêng đối với môi trường. Hãy cùng chuẩn bị lễ cúng một cách kỹ lưỡng và chân thành tại Đồ Cúng Tâm Linh, để nhận thêm nhiều điều tốt lành và bình an trong cuộc sống. Chúc mọi người thực hiện lễ cúng suôn sẻ và tràn đầy hạnh phúc nhé!