Cúng Tết Đoan Ngọ: Lễ vật và bài văn khấn cúng mùng 5 tháng 5

Tết Đoan Ngọ vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch từ lâu đã trở thành một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt. Đây không chỉ là dịp để tôn kính tổ tiên mà còn là thời điểm đặc biệt để xua đuổi tà khí, cầu mong sức khỏe và bình an. Theo quan niệm dân gian, đây là ngày “diệt sâu bọ”, ngày mà các loài sâu bọ, côn trùng và dịch bệnh phát triển mạnh, đòi hỏi nghi lễ cúng bái cẩn trọng với nhiều điều kiêng kỵ riêng biệt.

Bài viết này Đồ Cúng Tâm Linh sẽ chia sẻ những phong tục độc đáo và những điều cần lưu ý để đảm bảo lễ cúng Tết Đoan Ngọ diễn ra trọn vẹn, mang lại may mắn và bình an cho gia đình bạn.

Tết Đoan Ngọ là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa

Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là Tết Đoan Dương, Tết diệt sâu bọ là một trong những lễ Tết quan trọng trong văn hóa truyền thống Việt Nam, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Theo tín ngưỡng dân gian, đây là thời điểm sâu bọ phá hoại mùa màng và các loại ký sinh trùng trong cơ thể con người ngoi lên sinh sôi nảy nở mạnh mẽ, gây hại cho sức khỏe và mùa màng. Chính vì vậy, người Việt có tục lệ ăn những thức ăn có vị chua, chát và thực hiện nghi lễ cúng bái đặc biệt vào ngày này.

Nguồn gốc của Tết Đoan Ngọ gắn liền với truyền thuyết về ông lão Đôi Truân, người đã giúp nông dân giải trừ nạn sâu bọ phá hoại mùa màng. Ông đã chỉ dạy người dân lập bàn cúng với bánh tro, trái cây và ra trước nhà vận động thể dục. Kỳ diệu thay, chỉ trong thời gian ngắn, sâu bọ kéo đi hết. Để tưởng nhớ công ơn này, người dân đặt tên ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch là “Tết diệt sâu bọ”, phong tục này được lưu truyền đến tận ngày nay.

Không chỉ là dịp để diệt trừ sâu bọ, Tết Đoan Ngọ còn là thời khắc thiêng liêng để người dân thắp hương tạ ơn trời đất, tổ tiên và chúc mừng mùa vụ bội thu. Đặc biệt, vì rơi vào thời điểm giao mùa khi thời tiết thay đổi dễ phát sinh dịch bệnh, lễ cúng Tết Đoan Ngọ còn mang ý nghĩa xua đuổi tà khí, cầu mong sức khỏe và bình an cho cả gia đình.

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ đầy đủ theo từng vùng miền

Thông thường, mâm cúng Tết Đoan Ngọ hay Tết diệt sâu bọ gồm có những vật phẩm chung như sau:

• Hoa tươi có hương thơm
• Vàng mã, hương, nến, nước sạch
• Cơm rượu nếp, nếp cẩm
• Trái cây: Người xưa thường chọn các loại quả chua như xoài xanh, bưởi, mận, vải,…

Bên cạnh đó, tùy theo phong tục của từng vùng miền mà mâm cúng sẽ có những lễ vật khác nhau như sau:

Mâm cúng tết mùng 5 tháng 5 Miền Bắc

• Rượu nếp cái hoa vàng: Ở Miền Bắc khi chuẩn bị lễ cúng Tết Đoan Ngọ thì rượu nếp trong mâm cúng là một nét đặc sắc bởi loại rượu này không phải ở đâu cũng có và ngon như ở miền Bắc, vì vậy đây là món phải có trong mâm cúng ở miền Bắc, ngoài ra còn có thêm cơm rượu nếp cẩm.
• Bánh tro: Loại bánh được làm từ gạo nếp ngâm trong nước tro, gói trong lá chuối. Bánh dễ ăn, dễ tiêu, mùi vị rất ngon khi ăn cùng với đường hoặc mật. Theo cha ông ta, gạo nếp khi luộc trong lá sẽ hấp thu các đặc tính cây cỏ, giúp giải nhiệt, tiêu bệnh trong cơ thể.

Mâm cúng tết đoan ngọ Miền Trung

Tại Miền Trung có thêm cơm rượu được lên men theo cách cổ truyền, có dạng hình vuông miếng nhỏ, chín mềm từ trong ngoài.

• Thịt vịt được nhiều gia đình ưa chuộng do có công dụng làm mát, giải nhiệt cho cơ thể, bổ máu và giúp tiêu hóa tốt hơn. Đây cũng là thời điểm thịt vịt ngon và béo nhất.
• Chè kê: Tuy không phổ biến tại tất cả tỉnh miền Trung nhưng chè kê lại rất được ưa chuộng khi xuất hiện trong mâm cúng tết Đoan ngọ của Quảng Nam. Hạt kê được nấu đến khi mềm nhừ, khi ăn rất ngọt và dẻo thơm.

Mâm cúng tết đoan ngọ Miền Nam

Tại Miền Nam, trong mâm cúng có cơm rượu được ủ lên men tự nhiên và được vo thành viên tròn, khi ăn thì thêm nước đường vào, ăn giống như xôi chè ở miền Bắc.

• Bánh ú Bá Trạng: Món này tương tự bánh tro nhưng to hơn và có thêm nhân. Bánh ú Bá Trạng có thể gói bằng lá sen, lá chuối,… mỗi loại lá sẽ cho bánh một hương vị khác nhau. Sau đó đem đi luộc hoặc hấp.
• Chè trôi nước: bột nếp trắng được vo viên to tròn với nhân đậu xanh bùi bùi. Ở miền Nam, chè sẽ ăn cùng nước đường và nước cốt dừa với ý nghĩa sẽ có khả năng diệt sâu bọ tốt.
• Trái cây: Ở miền Nam, nhiều gia đình thường hay chọn mua vải thiều quả đẹp, nhiều lá để trưng trên mâm cúng cho đẹp hơn.

Đặt mua ngay mâm cúng Tết Đoan Ngọ ngay tại đây.

Cách bày mâm cúng Tết Mùng 5 tháng 5 (Tết diệt sâu bọ)

– Vị trí thực hiện cúng lễ: Trong nhà tại bàn thờ.

– Bày mâm lễ cúng Tết Đoan ngọ:

• Trước bát hương thờ Phật: trái cây, một bát cơm, một cốc nước. Nếu gia đình chưa có bàn thờ Phật thì không sắm lễ cúng Phật, nhưng vẫn đọc phần cúng Phật, khi đọc thì hướng tâm tới Phật, nguyện dâng tất cả lễ đã sắm để cúng Phật, rồi lấy lễ vật cúng Phật đó hiến cúng được cho chư Thiên, chư Thần và các hương linh.
• Trước bát hương thờ thần linh (chư Thiên, chư Thần, thổ công, thần đất…): hoa quả, một bát cơm, một cốc nước.
• Trước bát hương thờ gia tiên: hoa quả, một mâm cơm (chay hoặc tam tịnh nhục) hoặc một bát cơm, một cốc nước và một cốc sữa.

Lưu ý:

• Các đàn cúng lễ không sát sinh, không đốt tiền vàng, mã, giấy sớ.
• Tùy duyên có hoặc không dùng pháp khí: chuông, mõ, khánh.

Bài văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ 2025

 

Những điều kiêng kỵ nên tránh trong ngày cúng Tết Đoan Ngọ

• Không soi gương sau nửa đêm: Sau 12h đêm mùng 5/5 âm lịch, âm khí hoạt động mạnh, nên tránh soi gương hay chụp ảnh trước gương để tránh dẫn dụ tà khí, ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Không đặt chân xuống đất ngay sau khi thức dậy: Sau khi tỉnh dậy, hãy súc miệng 3 lần để làm sạch sâu bọ, rồi ăn một quả trứng vịt luộc. Tiếp đó, bước chân ra khỏi giường và uống một bát rượu nếp để “xua đuổi” sâu bọ, sau đó ăn trái cây để diệt trừ sâu bọ.
• Để giày dép ngăn nắp: Tránh để giày dép lộn xộn, vì dễ dẫn dụ tà khí vào nhà, ảnh hưởng đến tài lộc và tình duyên.
• Tránh mua vật phẩm có hình thù kỳ quái: Hạn chế mua sắm đồ vật có hình dáng kỳ lạ hoặc không hợp phong thủy, vì có thể thu hút năng lượng xấu.
• Tránh dừng nghỉ ở nơi âm u: Không nên dừng chân tại những nơi thiếu sáng hoặc có năng lượng âm tính như nhà hoàng, miếu đình hoang, hay nhà tang lễ vì có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Không để đánh rơi tiền bạc hay ví: Nếu làm rơi tiền hay ví trong ngày này, có thể gây mất tài lộc, ảnh hưởng đến tài vận của gia đình.
• Tránh đi du lịch, tham quan lăng tẩm, địa đạo: Trong ngày 5/5 Âm lịch, không nên đi du lịch, đặc biệt là tham quan lăng tẩm, địa đạo, hay các khu chiến tích cổ xưa, vì những nơi này chứa nhiều năng lượng âm tính. Nếu cần đi, hãy tránh đi sau 15h.
• Không chọn phòng đầu hoặc cuối hành lang khi ở khách sạn: Những vị trí này dễ thu hút năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe và tài vận.

Câu hỏi thường gặp khi cúng mùng 5 tháng 5

Giờ đẹp để thực hiện lễ cúng Tết Đoan Ngọ là mấy giờ?

Khung giờ để cúng Tết Đoan Ngọ đẹp và chuẩn nhất là vào giờ Ngọ từ 11 giờ đến 13h. Tuy nhiên nếu gia chủ không sắp xếp được thời gian thì có thể dâng lễ cúng vào giờ Thìn từ 7 giờ đến 9 giờ sáng hoặc giờ Mùi từ 13 giờ đến 15 giờ. Đây là những khung giờ hoàng đạo vào ngày mùng 5 tháng 5 rất thích hợp để tiến hành nghi lễ cúng bái tâm linh.

Tết đoan ngọ có cúng thần tài không?

Tết Đoan Ngọ nên cúng Thần Tài và Thổ Địa vì việc cúng bái thể hiện lòng tôn kính và biết ơn đối với các vị thần phù hộ, đồng thời cầu mong tài lộc, may mắn, bảo vệ gia đình, trừ tà, diệt sâu bọ, giúp mùa màng bội thu và gia đạo bình an.

Không cúng tết đoan ngọ có sao không?

Không cúng Tết Đoan Ngọ không gây ra vấn đề gì nghiêm trọng, nhưng việc này đi ngược lại truyền thống văn hóa. Tết Đoan Ngọ là dịp để cúng tổ tiên, thần linh, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong mùa màng bội thu, gia đạo bình an, xua đuổi bệnh tật

Cúng mùng 5 tháng 5 trong nhà hay ngoài sân?

Việc cúng mùng 5 tháng 5 có thể thực hiện đồng thời trong nhà và ngoài sân để vừa thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, thần linh, vừa thực hiện nghi thức trừ tà, diệt sâu bọ theo truyền thống

Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp đoàn tụ gia đình, tưởng nhớ tổ tiên mà còn mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, bình an và may mắn. Việc hiểu rõ những điều kiêng kỵ sẽ giúp bạn tránh rủi ro, đón tài lộc và tận hưởng ngày lễ trọn vẹn nhất. Để chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ đúng chuẩn, phù hợp với phong tục, Đồ Cúng Tâm Linh sẵn sàng hỗ trợ bạn với dịch vụ mâm cúng trọn gói. Liên hệ ngay hotline 1900 636 815 để được tư vấn và giúp Tết Đoan Ngọ của bạn diễn ra suôn sẻ, tràn đầy phúc lộc!